Nieuwe woontorens rond het oude Sijthoff-gebouw in Rijswijk

Het gebouw staat er nog altijd. Rijdend op de A13 richting Den Haag zie je het even na Delft exact in de as van de weg liggen, zoals oude rijksstraatwegen vaak op kerktorens zijn georiënteerd. Het voormalige Sijthoff-gebouw is nog altijd een landmark, al staan de trotse letters Haagsche Courant er dan niet meer op. Het complex heeft, afgezien van wat antikraakverhuur, lang leeggestaan, na het vertrek van de redactie van AD Haagsche Courant in 2009.

Maar nu werkt de gemeente Rijswijk aan een gebiedsontwikkeling voor het terrein tussen de Vliet en de Limpergstraat in het Havenkwartier; er ligt hier een met het kanaal verbonden haventje. Er is een in grote lijnen (‘ontwikkelkader’) door de gemeente goedgekeurd plan van Statenproject Development BV voor de bouw van 670 koopwoningen en 16.000 vierkante meter commerciële ruimten, inclusief een hotel en businesscenter in het oude Sijthoff-bolwerk. “We verwachten dat het omgevingsplan volgend jaar ter inzage komt te liggen. De verwachte bouwperiode is van 2025 tot en met 2028,” aldus een woordvoerder van de gemeente.

[Tekst gaat verder onder afbeelding.]

‘De Eierdoos’, zoals het Sijthoff-gebouw wel wordt genoemd. | Foto: Wikimedia

In een boekje over het project meldt de ontwikkelaar dat het ‘voor de Plaspoelpolder beeldbepalende Sijthoff-gebouw wordt getransformeerd tot een luxe en hoogwaardig hotel met conferentieruimten, meeting- en loungerooms, een restaurant en offices’. Op de plek van het oude parkeerterrein en de al jaren geleden gesloopte drukkerij komen wooncomplexen met drie ‘hoogteaccenten’ van 50, 70 en 120 meter. ‘Parkeren wordt onder het complex opgelost, waardoor er ruimte ontstaat voor water, groen en binnentuinen. In combinatie met het hotel ontstaat een uniek gebied met een aantrekkelijke combinatie van wonen, werken en recreëren.’

Coulisse

Het Sijthoff-project richt zich ook naar de skyline van de Plaspoelpolder in bredere zin. “De achter elkaar geplaatste torens vormen samen met het bestaande Sijthoff-gebouw een boeiende coulisse. En die vormt samen met het European Patent Office (EPO) wat je de ‘nieuwe etalagezone’ van Rijswijk kunt noemen. Zo manifesteert Rijswijk zich aan de A4,” zegt een woordvoerder van het Haagse bureau AAArchitecten, dat het ontwerp levert.

“Onze ranke torens zijn de verticale tegenhangers van het enorme horizontale en abstracte EPO-gebouw. Ze zijn licht en luchtig en lossen op in de hoogte. Door de toppen in hoogte te laten verspringen, wordt gereageerd op de verschillende richtingen in het gebied. Ze zijn hoog aan de A4-kant en laag aan de zijde van het nieuwe Havenkwartier. De torens staan op een robuuste stedelijke laag, de zogenaamde ‘Rijswijkse Hoogte’. Deze stedelijke laag wordt doorsneden door een meanderend stedelijk openbaar gebied tot aan de Vliet.”

Sijthoff-gebouw in de jaren zeventig

Hoe anders was de situatie eind jaren zestig van de vorige eeuw. Uitgeverij Sijthoff Pers verkeerde op het toppunt van haar macht en expansie. Het vlaggenschip was natuurlijk de Haagsche Courant, maar daar waren in de loop van de jaren allerlei titels aan toegevoegd, zoals die van Het Binnenhof en de Delftsche Courant. Samenstellen, drukken en transport aan de Haagse Wagenstraat, waar het oude bolwerk van de uitgeverij stond, werd steeds moeilijker. Daarom verrees in de Rijswijkse Plaspoelpolder in 1971 een nieuwe drukkerij: een industrieel complex gelegen op een ruim terrein vlak bij de Vliet. Later volgde naast de drukkerij nieuwbouw voor het hele bedrijf (redacties, directie, administratie en archieven), naar ontwerp van architectenbureau LIAG. Prins Claus opende dat complex in 1981. Er werkten toen zo’n 1500 mensen.

[Tekst gaat verder onder afbeelding.]

Prins Claus opent het Sijthoff-gebouw in de Plaspoelpolder, 1981. Rechts directeur A.G. Sijthoff. | Foto: Haagsche Courant/HGA

Die kantoren bestonden uit een vier bouwlagen tellend breed opgezet geheel en een torentje. In de laagbouw bevonden zich de redactievloeren en het ‘rekencentrum’, een zaal met grote computers. Daarbovenop prijkte het opvallendste onderdeel van het gebouw, bijgenaamd ‘de Eierdoos’. Het was (is) een kubusvormig geheel met een karakteristiek gevelpatroon. Tegenwoordig wordt het gebouw wel gerekend tot het ‘brutalisme’, een stroming in de architectuur waarin beton en strakke vormen een grote rol spelen. Er is een herwaardering gaande en die heeft er mede toe geleid dat de Eierdoos in de plannen wordt gehandhaafd.

Als het plan-Sijthoff doorgaat, met zijn hoge torens en verdichting, zal het oude gebouw bijna in het niet zinken. De rol als blikvanger vanaf de A13 zal een bijrol worden. Maar misschien moeten we er tevreden mee zijn dat in elk geval een deel van de gebouwde historie in de Plaspoelpolder behouden blijft.

Wilt u meer lezen over de nieuwbouwprojecten in de Haagse regio? Koop dan de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement.