Nieuwe eigenaar probeert oude Joodse postzegelhandel te redden
Manuskowski aan de Wagenstraat is een begrip in de postzegelwereld. Maar hoelang nog? De eigenaar is nu aangewezen op crowdfunding.
De winkel aan de Wagenstraat straalt iets onbenoembaar ouderwets uit. Vitrines, kasten met catalogi, een grote kluis. Achter een centraal opgesteld bureau zit Axel Schoenmaker (52), postzegelhandelaar. Hij vertelt met liefde over zijn vak, de filatelie. “Postzegels vertellen iets over de geschiedenis van een land en over de cultuur. Je kunt ook zien hoe de smaak verandert. Het computerportret van koningin Beatrix dat vanaf 1981 een reeks zegels sierde, is daar een mooi voorbeeld van. De PTT ging met zijn tijd mee.”
Op het raam van de zaak staat ‘Manuskowski postzegelhandel’. Die herinnert aan de uit Polen afkomstige Jood M.A. Manuskowski, die de zaak in 1925 stichtte. De omgeving stond toen bekend als ‘De Buurt’, de oude Joodse wijk van Den Haag. Manuskowski opende zijn zaak direct naast wat toen nog de Grote Synagoge was. De deportaties in de Tweede Wereldoorlog maakten een definitief einde aan De Buurt, waaruit eerder al veel Joodse bewoners naar betere huizen elders in de stad waren vertrokken. Manuskowski dook met zijn vrouw onder bij een postzegelverzamelaar in Moerwijk; ze overleefden de oorlog. De synagoge veranderde later in een moskee. En de Joodse buurt werd Chinatown. Maar Manuskowski bleef.
Voor we Schoenmaker wegens zijn Aziatische uiterlijk ook tot Chinatown rekenen, dat klopt niet. “Ik ben in Zuid-Korea geboren en ben door een Nederlands echtpaar geadopteerd,” legt hij uit. Zijn tongval verraadt dat hij opgroeide in Twente.
Eind jaren zestig waren er 1,1 miljoen postzegelverzamelaars
Manuskowski veranderde wel verschillende keren van eigenaar. De naamgever stopte er in 1970 mee na een overval waarbij voor duizenden guldens aan zegels werd buitgemaakt. Schoenmaker zit er pas sinds 1 januari. Hij zegde een baan in het onderwijs op en maakte van zijn hobby zijn werk. Maar dat bleek toch lastiger dan verwacht. “Op de huidige voet kan ik eigenlijk niet doorgaan,” vertelt hij. “Ik heb net wat meer vermogen nodig om in te kunnen kopen en de winkel op te knappen. Er komen geregeld fraaie collecties op de markt en ik moet er soms een kunnen kopen om mijn klanten wat nieuws te kunnen bieden en om de ‘manco’s’ (ontbrekende zegels, red.) in mijn series te kunnen opvullen. Daarom heb ik een crowdfunding opgezet. Ik heb ongeveer twintigduizend euro nodig.”
Maar zit er nog voldoende handel in de postzegels? Schoenmaker denkt van wel, maar hij weet dat de hoogtijdagen van het verzamelen voorbij zijn. “Eind jaren zestig van de vorige eeuw waren er 1,1 miljoen postzegelverzamelaars in Nederland. Ik denk dat er nu zo’n honderdduizend over zijn. De meesten zijn wel 70-plus, al heeft corona voor een lichte groei gezorgd. Er zijn ook wat jongeren bij gekomen, dat wil zeggen 40-plussers. Maar de vraag is of die lichte groei doorzet.”
Joods erfgoed
Van de honderden postzegelhandels in Nederland zijn er nu nog zo’n zeventig over. In Den Haag is er buiten Manuskowski nog één over, Insulinde, sinds 1927 gevestigd aan de Laan van Meerdervoort. Bijna even oud als de zaak aan de Wagenstraat. En misschien is het straks wel de enige postzegelhandel in de stad. Schoenmaker: “Dat moeten we voorkomen. Het zou uiteraard voor mij ontzettend jammer zijn, maar ook voor het Joodse erfgoed van Den Haag. Ik hoop dat ik in 2025 met mijn donateurs het honderdjarig bestaan van Manuskowski kan vieren.” Tot nu toe heeft Schoenmaker ruim duizend euro aan donaties binnen.
- Manuskowski postzegelhandel, Wagenstgraat 105. Meer informatie: www.gofundme.com/f/8z3nb (inzamelingsactie) en www.manuskowski.com
