Wereldtheater: Bevlogen, anarchistisch, humoristisch, exuberant en hoogenergiek
Een inkijkje in de wereld van Marokkaanse ‘aïta’s’ en vrolijk-anarchistische maatschappijkritiek uit Chili.
Voorstellingen uit andere windstreken bieden een onverwacht perspectief. Het Explore Festival toont in welgeteld tien dagen een mooie doorsnede. Wereldtheater.
Door Eric Korsten
Een volledig verzorgde, tiendaagse wereldreis in je eigen stad? Dat kan! Met visueel dans- en muziekspektakel uit China, ‘Big Brother’ uit Singapore, een inkijkje in de wereld van Marokkaanse ‘aïta’s’ en vrolijk-anarchistische maatschappijkritiek uit Chili. De wereld aan je voeten in drie hotspots: Zuiderstrandtheater, Koninklijke Schouwburg en Theater aan het Spui.
Internationaal theater naar Den Haag halen is kostbaar: overtocht, hotel- en verblijfkosten en dan de voorstelling nog. Hoewel het stadsbestuur altijd hoog op geeft van Den Haag als internationale stad van vrede en recht, blijft de stad zuinigjes met de geldbuidel zwaaien en lukt het dus als inwoner slechts mondjesmaat om je echt in te leven in vreemde culturen die net wat verder dan meteen om de hoek liggen. Steden als Amsterdam en Rotterdam gaan ons dan ook jammer genoeg ruim voor in dit opzicht.
Gedeelde smart is halve smart met het Explore Festival. Want daarin spannen negen Nederlandse theaters goedmoedig samen om uit heinde en verre toonaangevende makers van nu naar Nederland te halen. Met ‘Explore’ wordt, net als met voorganger ‘Get Lost / Ervaar Daar Hier’, een poging gedaan om vanuit de luie theaterstoel te laten ervaren wat er aan theaterrijkdom elders op de blauwe planeet gebeurt. Het zijn voorstellingen van makers met (voor ons) onalledaagse, prikkelende perspectieven, afwijkende codes en soms een heel andere (theater)taal. Vaak zijn het waargebeurde of door de makers als waar gevoelde verhalen, waaraan soms politieke of persoonlijke drijfveren ten grondslag liggen. Hoe dan ook, het mondt allemaal uit in theater dat tot in elke vezel urgent is, nog eens onderstreept door een breed randprogramma van inleidingen, nagesprekken, workshops en een schrijversavond.
Yang Liping
Tot ver buiten China is Yang Liping een superster. Haar megaspektakels zijn beroemd. ‘Under Siege’ is een bewerking van de klassieke Peking-opera ‘Farewell to my Concubine’. In een reeks verbluffende beelden wekt Liping een aloude sage tot leven middels dans, acrobatiek en livemuziek. De spectaculaire vormgeving van Tim Yip, bekend van ‘Crouching Tiger’, ‘Hidden Dragon’ en vormgever van onder andere voorstellingen van theatermakers Akram Khan en Robert Wilson, laat je sowieso watertanden. “Ik zag de show in Londen,” vertelt Zuiderstrandtheater-directeur Henk Scholten. “Een ongelooflijk toneelbeeld met onder meer een ballet van duizenden blinkende scharen en tienduizenden rozenblaadjes die neerdwarrelen. Maar er zit ook hiphop in. Een mengvorm dus van traditionele Chinese elementen en eigentijdse dansstijlen.”
De Marokkaanse Bouchra Ouizguen noemt de groep oudere vrouwen met wie zij al jaren samenwerkt ‘ottof’ – nijvere mieren. Met deze hechte groep onderzoekt ze de plaats van de vrouw in de Marokkaanse maatschappij. De ‘ottof’ zijn geen gewone danseressen, maar ‘aïta’s’, die met hun krachtige gezang en fysieke vrijmoedigheid vanouds op feesten en huwelijken het (vooral mannelijke) publiek bedienen. Bewonderd, maar in het dagelijks leven juist daardoor verguisd. ‘Girlpower’ met vier oudere Marokkaanse aïta’s, die fragmenten uit het alledaagse leven vermengen met traditionele zang en dans. Uit het leven gegrepen.
‘Softmachine’
Theatermaker, beeldend kunstenaar en ontwerper Choy Ka Fai belooft met ‘Softmachine’ een staalkaart van het nieuwe Aziatische danslandschap aan de hand van ‘Big Brother is watching you’. In Fai’s stadstaat Singapore, in totaal 63 eilanden, ondervinden de inwoners dat aan den lijve. In een mix van video, fotografie, live performance en installatie onderzoeken de Chinese danser Xiao Ke en fotograaf Zhou Zihan de invloed van censuur en het gevoel voortdurend gecontroleerd te worden. In deel twee van het dubbelprogramma onderzoekt de Indiase performer Surjit Nongmeikapam postkoloniale machtsverhoudingen door klassieke Indiase dans met martial arts en moderne dans te combineren. Vooraf is er overigens een schrijfmarathon met Amnesty.
Bevlogen, anarchistisch, humoristisch, exuberant en hoogenergiek. Teatro La Re-Sentida uit Chili knalt in ‘La Dictatura de lo Cool’ met een showy, anarchistisch, bijkans dadaïstisch commentaar op de kunstelite in het langgerekte Zuid-Amerikaanse land. Hun ‘theater van de wraak’ voert een amorele bourgeoisie ten tonele die zuipend en snuivend door het leven gaat, en daarvan treffen we er een aantal op een ontsporende poolparty. Ondertussen lijkt een verwende bovenklasse zich te hebben teruggetrokken in een eigen bubbel. Nee hoor, dat is niet Nederland. ‘La Dictadura de lo Cool’ wordt aangekondigd als een prikkelende provocatie. Denk Molière mixt Houellebecq.
Explore Festival, met ‘Under Siege’, zaterdag 18 november, Zuiderstrandtheater; ‘Ottof’, zondag 19 november, Theater aan het Spui; ‘Softmachine’, zaterdag 25 november, Theater aan het Spui; ‘La Dictadura de lo cool’, zondag 28 november (matinee), Koninklijke Schouwburg. Meer informatie: www.explorefestival.nl
‘Under Siege’. | Foto: Li Yi Jian
Neem een abonnement op Den Haag Centraal.