Royal Dutch Scam: uitstekend tribute aan Steely Dan

Wie de muziek van de legendarische Amerikaanse band Steely Dan live wil horen kan uitstekend terecht bij The Royal Dutch Scam, bleek vrijdag (7 juni) in Amare. Waar andere zogeheten tribute bands zich beperken tot het zo precies mogelijk naspelen van de bekendste nummers van hun helden, blinkt dit gezelschap uit door een originele aanpak. Improvisaties zijn talrijk en diverse minder bekende nummers, die om allerlei redenen de elpees niet gehaald hebben, krijgen een uitstekende nieuwe uitvoering.

Door Ronald Prud’homme van Reine

Zanger Lo van Gorp probeert niet de snerende vocalen van Donald Fagen te imiteren, maar heeft een eigen stemgeluid dat voortreffelijk past bij de muziek. De gitaristen, keyboardspeler, drummer, blazers en drie achtergrondzangeressen geven de band een geluid dat zich kan meten met dat van de enorme hoeveelheid sessiemuzikanten op de plaat.

Steely Dan toen

‘Terwijl de teenyboppers in de disco dansten op de muziek van Abba, zaten wij thuis gebogen over de tekstvellen bij de elpees van Steely Dan’. Zo keek een popjournalist later in één zin terug op de popmuziek uit de jaren zeventig van de twintigste eeuw. Het contrast tussen de simpele discostampers uit die tijd en de zowel muzikaal als tekstueel ingewikkelde muziek van Steely Dan was enorm.

Tussen 1972 en 1980 maakte de band zeven elpees, die steeds complexere en sterk op jazz georiënteerde songs opleverden. Kernleden Donald Fagen en Walter Becker waren verantwoordelijk voor de composities, die ze aanvankelijk lieten uitvoeren door een band die in totaal bestond uit zes muzikanten. Doordat de liveoptredens Fagen en Becker niet goed bevielen viel de band geleidelijk uit elkaar. Fagen en Becker maakten elk met wisselend succes nog enkele soloalbums.

Steely Dan in 1973.

Omdat de elpees van Steely Dan ook toen het cd’s waren geworden uitstekend bleven verkopen, volgde in het begin van deze eeuw een reünie die nog twee albums opleverde. Becker overleed in 2017. Fagen treedt nog steeds op als Steely Dan, maar laat zich zelden in Europa zien. Een optreden in het voorprogramma van tijdgenoten The Eagles
volgende week in het GelreDome in Arnhem werd afgelast wegens ziekte.

Diederik van Vleuten

Zulke complexe muziek en ingewikkelde teksten verdienen tussendoor enige uitleg. Daarvoor zorgt in Amare musicus en cabaretier Diederik van Vleuten, Steely Dan-fan sinds jaar en dag. Hij vertelt bijvoorbeeld hoe de destijds wereldberoemde gitarist Mark Knopfler van Dire Straits wekenlang door Fagen en Becker in de studio werd opgesloten om maar zoveel mogelijk gitaarsolo’s voor hun nieuwe plaat op te nemen. Om vervolgens na verschijning van de elpee te constateren dat ze maar vijftien seconden van zijn opnamen hebben gebruikt. Of was het nu twaalf seconden? Zo lardeert Van Vleuten, die op piano meespeelt, de muziek met veel humoristische verhalen uit de geschiedenis van Steely Dan. Ook legt hij af en toe songteksten uit, die op het eerste gehoor lieflijk lijken, maar vaak gaan over drugs, prostitutie en incest.

Toch is het vooral de ijzersterke muziek die de aandacht vasthoudt. Met name de langere jazzrock nummers van de laatste twee elpees ‘Aja’ en ‘Gaucho’ krijgen prachtige uitvoeringen met veel solo’s van de blazerssectie, de keyboardspeler, de drummer en de gitaristen. De zangeressen krijgen af en toe een hoofdrol. Tegen het einde, bij het spelen van het hitje ‘Reeling in the Years’, komen er zelfs enkele mensen uit het publiek overeind om te dansen. Misschien voormalige fans van Abba?

• Gehoord: vrijdag 7 juni 2024 in Amare.