Unieke opera van sopraan Lilian Farahani: ‘Van Eva tot moderne jonge vrouw’
Toen een samenwerking van Lammerts van Bueren met Zefir Records samenviel met ruimte in Lilian Farahani’s drukke operacarrière was het besluit snel genomen: een nieuwe cd maken met muziek van Jake Heggie.
Het zelfbewustzijn van de vrouw, van de Bijbelse Eva tot nu, staat centraal op een nieuwe cd van sopraan Lilian Farahani en pianist Maurice Lammerts van Bueren uit Den Haag. Met de cd en bijbehorende fotoserie willen zij dat de Amerikaanse componist Jake Heggie in Europa voet aan de grond krijgt. Farahani is eigenlijk gespecialiseerd in opera, Lammerts van Bueren in liedmuziek. Heggie’s muziek is geen van beide – of allebei.
“Het is theater, ook als hij liedcycli componeert,” vertelt Farahani in het Koninklijk Conservatorium. “Heggie schrijft op een filmische, beeldende manier, speelt met jazzinvloeden en cabaret in een supermoderne context.” Farahani’s coach hier destijds, Lammerts van Bueren, ontdekte de muziek van Heggie en bracht haar ermee in aanraking. Vijf jaar geleden bracht het duo de Nederlandse première van Heggi’s liedcyclus ‘Eve-Song’ op Festival Classique.
In ‘Eve-Song’ beleef je wat Eva doormaakt in het paradijs. “De teksten en muziek zijn heel menselijk en aards,” vindt Farahani. “Eva is een vrouw van nu die erover nadenkt hoe ze hier terechtgekomen is. Adam, God: een stelletje mannen door wie ze hier is neergezet, natuurlijk weer naakt.” Hoewel de positie van de vrouw centraal staat, zingt Farahani ‘Eve-Song’ niet vanuit feministisch oogpunt. “Wel als jonge vrouw die het verhaal ván de vrouw wil vertellen. Heggie en zijn tekstschrijver Philip Little zetten een perspectief neer – zonder groots statement, maar ze zetten je aan het denken.”
Nauw betrokken
De componist was onder de indruk van de première. ‘Ik was zo ontroerd – geraakt – geïnspireerd,’ liet hij per mail weten. ‘Dit is een fenomenale uitvoering op elk niveau.’
Het begint bij Eva. Zij ontdekt de wereld, de verleiding, leert overleven, wordt later genuanceerder.
Toch liet het vervolg jaren op zich wachten. Toen een samenwerking van Lammerts van Bueren met Zefir Records samenviel met ruimte in Farahani’s drukke operacarrière was het besluit snel genomen.
“Heggie is nauw betrokken in het concept; we willen dat de cd zo wordt als hij het zou willen.” Dat betekent niet dat de componist alles dichttimmert. Zo gaf hij Farahani alle vrijheid te switchen tussen Amerikaans, Brits en (ertussenin) Transatlantisch Engels. “Is de muziekstijl anders, dan de taal ook,” zei hij daarover. “Het hele idee van het stuk is dat Eva geen archetype is, ze is niet maar één ding.”
“De ene keer kun je serieus zijn, de andere keer plat, agressief of sensueel,” herkent Farahani. “We hebben ons gepermitteerd alle mogelijke stilistische hoeken te verkennen. Zelfs de opname is de ene keer direct, een andere keer galmend of veraf.”
De cd, die in juni 2019 wordt gepresenteerd bij het Nederlands Philharmonisch Orkest, krijgt de titel ‘Woman – The making of…’. Naast ‘Eve-Song’ komt er het vijfentwintig minuten durende ‘At the Statue of Venus’ op. In wat Heggie omschrijft als ‘operascène voor sopraan en piano’ beleeft een jonge vrouw, wachtend op haar blind date, alle bijbehorende onzekerheden. “Het begint bij Eva,” legt Lilian Farahani uit. “Zij ontdekt de wereld, de verleiding, leert overleven, wordt later genuanceerder. In het tweede stuk zien we het resultaat van die evolutie: de moderne jonge vrouw.”
Lilian Farahani als model
Farahani en Lammerts van Bueren vertellen het verhaal ook in foto’s, hij in een dubbelrol als fotograaf, zij als model. “Mensen denken steeds visueler. Het wordt een soort Gesamtkunstwerk doordat we het allemaal zelf doen.”
De eerste helft van de opnamen zit er net op, betaald door Zefir Records. Voor de andere helft heeft het tweetal een crowdfundingactie opgezet. “Niet als zielige, bedelende kunstenaars,” benadrukt Farahani, “maar we stellen het op prijs als mensen geïnteresseerd zijn en vinden dat deze muziek een platform moet krijgen. Als donateur krijg je bijvoorbeeld de cd met het boekje, dus zie het als een exclusieve voorverkoop.”
De crowdfunding voor ‘Woman – The making of…’ start half november op www.voordekunst.nl
