Nieuwe kans voor oorlogsmonument Bezuidenhout

Al jaren wordt erover gesproken, maar de gemeente houdt de boot af. Een nieuw initiatief moet eindelijk leiden tot een oorlogsmonument in het Bezuidenhout.

Door

Zal het er dan eindelijk van komen? De Bezuidenhouters Ad en zijn zoon Jurriaan Wouters, die al jaren strijden voor een echt oorlogsmonument voor hun wijk, zijn positief. “We hopen op een doorbraak,” zegt Wouters senior. Die hoop is gebaseerd op een initiatiefvoorstel dat gemeenteraadslid Constant Martini van Hart voor Den Haag woensdag heeft ingediend.

“Ik verwacht dat het aangenomen wordt,” zegt hij. Dat zou betekenen dat er op de Koningin Marialaan een ‘robuust’ monument komt te staan dat herinnert aan alle oorlogsslachtoffers uit deze zwaar getroffen wijk. Dat zijn er zo’n tweeduizend, inclusief Joden en verzetsstrijders.

‘Geen behoefte’ aan oorlogsmonument

Maar tot nu toe werkte het stadhuis niet erg mee. Wouters en zijn zoon stelden een overzicht samen van hun inspanningen sinds 2017. Het begint met een voorstel om het bestaande Juliana van Stolberg-monument op de Koningin Marialaan uit te breiden met plaquettes. Geen heel gek idee, want dit is al de plek waar jaarlijks het bombardement wordt herdacht bij gebrek aan een echt oorlogsmonument. Maar uiteindelijk staat Wouters vrijwel alleen. Het wijkberaad, de Stichting 3 maart 1945 en de gemeente hebben ‘geen behoefte aan een nieuw monument’.

Daarna volgde twee keer het voorstel: breidt het ‘Leeuwenmonument’ op het Stuyvesantplein uit of bouw het om tot oorlogsmonument. Een aantal keren zaten Wouters en de zijnen (‘zonder koffie’) op het stadhuis. E-mails werden gestuurd, brieven werden verzonden. Het leidde allemaal tot niets. Volgens de gemeente was er ‘geen draagvlak’ in de buurt. Opvallend in het overzicht is hoe vaak mails niet worden beantwoord en hoe ongeïnteresseerd ambtenaren zich tonen. Wethouders reageren helemaal niet. Een ‘senior adviseur openbare ruimte’ vraagt op een gegeven moment waar het ontwerp blijft, terwijl dat al een maand op zijn bureau ligt.

 

Oorlogsgeweld en de vele slachtoffers in het Bezuidenhout rechtvaardigen een robuust monument voor de herinnering aan hen en voor de betekenis van vrede.
Constant Martini

 

In 2020 denkt Wouters een oplossing te hebben. Er zou een eenvoudig digitaal monument, een interactief scherm, moeten komen aan de toren van de Church of Our Saviour aan de Bezuidenhoutseweg, de voormalige OLV van Goede Raad-kerk. Nu is het monumentenzorg dat een blokkade opwerpt. Het scherm zou de kerk, een gemeentelijk monument, te veel aantasten. Dat de pastoor van de kerk en een aantal andere geestelijke leiders zich erachter hebben geschaard, mag niet baten.

Knopen doorhakken

Maar nu is er dus een nieuwe ontwikkeling. Constant Martini heeft een initiatiefvoorstel geschreven. “Oorlogsgeweld en de vele slachtoffers in het Bezuidenhout rechtvaardigen een robuust monument voor de herinnering aan hen en voor de betekenis van vrede,” zegt hij. “Bovendien groeit de behoefte aan herdenken. Er komt ook een slavernijmonument. Een monument in het Bezuidenhout dat herinnert en ook verbindt mag niet ontbreken in de stad van vrede en recht.” Martini wijst verder op het digitale ‘dodenboek’ dat Jurriaan Wouters heeft samengesteld en telkens bijwerkt. Hierin zijn alle namen van de doden opgenomen, voor zover bekend. Intussen is ook het wijkberaad voorstander van een eigen oorlogsmonument.

Martini constateert ‘terughoudendheid’ bij de gemeente, mede door de moeizame voorgeschiedenis. Begin 2022 gaven B en W op vragen uit de raad aan dat de Koningin Marialaan, tussen de Bezuidenhoutseweg en de Theresiastraat, een goede locatie kan zijn voor een particulier initiatief. Maar ‘wij zijn niet bereid gemeentelijke middelen beschikbaar te stellen’. En dus moet de raad zelf het initiatief nemen, constateert Martini. In het voorstel staat dat de gemeente maximaal 150.000 euro beschikbaar moet stellen.

 

Ik ben bereid bij de grote projectontwikkelaars langs te gaan.
Ad Wouters

 

Ook volgens Ad Wouters moet de gemeente financieel meedoen. “Daarnaast kunnen we aan crowdfunding doen. Ik ben bereid bij de grote projectontwikkelaars langs te gaan. Want hoe komt het eigenlijk dat zij in het Bezuidenhout zo veel ruimte hebben voor nieuwbouw? Juist. Het helpt dan natuurlijk als de gemeente erachter staat.”

Rabbijnen

Het nieuwe initiatief mag zich verheugen in de steun van een groot aantal bekende en minder bekende Hagenaars. Voor het comité van aanbeveling hebben onder anderen getekend: Sjaak de Boer, pastoor van de Church of our Saviour, de rabbijnen Katzmann en Van Praag, wijlen Paul van Vliet, Jaap de Hoop Scheffer, Piet van der Eijk (journalist) en Theo Monkhorst (schrijver).

Martini verwacht op grond van overleg met andere partijen dat een meerderheid van de raad zijn voorstel steunt. Negen partijen met gezamenlijk een meerderheid van circa 25 zetels zouden steun hebben toegezegd.

Een overzicht van alle oorlogsslachtoffers in het Bezuidenhout is te vinden in het digitale dodenboek.

Onze redactie biedt dit verhaal uit de Den Haag Centraal (DHC) van donderdag 4 mei 2023 gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de papieren editie van de krant Den Haag Centraal. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.

Standaardportret
Bekijk meer van