Het Koorenhuis, tien jaar hangen en wurgen
Centrum voor cultuuronderwijs Het Koorenhuis verkeert opnieuw in zwaar weer. De lessen gaan nog door, maar de stichting die het historische gebouw beheert, is failliet.
Op de bar staat een bordje. ‘Onze horeca is tijdelijk gesloten’, luidt de weinig uitnodigende tekst. Toch zit er in de grote hal van Het Koorenhuis een groepje met glazen voor zich en is er een barman. Hij wil niet met zijn naam in de krant, maar laat wel somber weten dat het een ‘soap’ is. “Zoals de bar hier draaide de afgelopen jaren kon helemaal niet. Een volledige bemanning en dan zestig euro per dag omzetten, dat is vragen om moeilijkheden.” De barman is interimmer. Hij is vastbesloten de problemen niet nog groter te maken dan ze al zijn.
En groot zijn ze. Eind vorige maand sprak de rechter het faillissement uit van de Stichting &CC. De letters verwijzen naar het theater- en ateliergebouw Concordia aan het Hoge Zand, dat vanuit Het Koorenhuis werd bestierd. Er is een tekort van 380.000 euro. Een deel daarvan is veroorzaakt door de slecht aangestuurde horeca. Maar op veel meer terreinen waren er tegenvallers, waaronder een te duur uitgevallen renovatie van ruimten die worden aangeduid als de ‘stijlkamers’.
Welletjes
Uit gegevens van de gemeente blijkt dat de nog geen anderhalf jaar oude stichting vorig jaar twee keer om extra geld heeft gevraagd. Geld dat boven op de jaarlijkse subsidie van 850.000 euro moest komen. Eén keer heeft de gemeente, die eigenaar is van zowel Het Koorenhuis als Concordia, geholpen door uitstel van de betaling van de huur te verlenen. De tweede keer vond wethouder Saskia Bruines (D66, cultuur) het welletjes. Ze wist, blijkt uit een recente mededeling aan de raad, dat &CC vervolgens op de fles zou gaan. Uitgangspunt is nu dat ‘we in nauw contact met de curator gezamenlijk werken aan een ordentelijke overdracht met oog voor de continuïteit van de dienstverlening […]. De intentie van de gemeente is om de deuren geopend te houden’. Er is volgens B en W mogelijk een nieuwe organisatie die als exploitant zou willen optreden.
Als Het Koorenhuis wegvalt, blijft er heel weinig zaalruimte over voor cultuuronderwijs in de stad
Curator Bruno Tideman bevestigt op de site van Den Haag FM dat er contact is met een nieuwe exploitant. Intussen is de vijf resterende werknemers van &CC ontslag aangezegd. Maar volgens de curator is dat ‘de normale procedure’. Er is een opzegtermijn van zes weken. De hoop is dat er binnen die periode overeenstemming wordt bereikt met een nieuwe exploitant. Directeur-bestuurder Duncan Peltenburg, op wiens functioneren intern veel kritiek is, was niet bereikbaar voor commentaar.
Tim de Boer, fractievertegenwoordiger van de HSP in de gemeenteraad, maakt zich grote zorgen over het voortbestaan van Het Koorenhuis. “Als Het Koorenhuis wegvalt, blijft er heel weinig zaalruimte over voor cultuuronderwijs in de stad. Ik hoop inderdaad dat er een nieuwe partij is die het kan overemen.” De HSP heeft vragen gesteld aan Bruines. De partij is ontevreden met de informatievoorziening door de wethouder, omdat zij vorig jaar de raad niet heeft ingelicht over de problemen bij de instelling aan de Prinsegracht.
Geliquideerd
Hoe heeft het zover kunnen komen dat een ooit bloeiend instituut en een begrip in cultureel Den Haag nu aan de rand van de afgrond staat? De echte problemen ontstonden in 2012 en 2013 toen de gemeente forse bezuinigingen doorvoerde op het cultuurbudget. In feite is toen Het Koorenhuis, oorspronkelijk een fusie tussen de Stedelijke Muziekschool en het Centrum voor Kunstzinnige Vorming, geliquideerd. De jaarlijkse subsidie ging van 6,1 naar 2,1 miljoen euro voor de nieuwe beheerder Prins27, Cultuurschakel en wat er nog restte van Het Koorenhuis, later KOO genoemd, bij elkaar. “Het was vooral een bezuinigingsmaatregel,” zegt Tim de Boer nu.
Zangles in Het Koorenhuis. | Foto: PR
De toenmalige directeur Caroline Wiedenhof heeft zich met hand en tand tegen de gemeentelijke ingreep verzet. Tevergeefs. De vaste docenten werden ontslagen en konden als zzp’er terugkeren en lesruimte huren van hun voormalige werkgever. Voor velen was dit gezien de terugval in inkomen niet acceptabel. Zo vertrokken bijna alle docenten klassieke muziek naar de door viooldocent Maria Lewanski opgerichte Muziekacademie Den Haag aan de Raamweg. Een groot verlies voor Het Koorenhuis: minder aanbod, minder leerlingen, minder reuring. Lewanski zat er principieel in. De vorming van een nieuw soort Koorenhuis ging volgens haar ten koste van de docenten, die zij destijds aanduidde als ‘een nieuwe onderklasse in wording’. De huidige problemen wijt zij vooral aan de ‘falende raad van toezicht’. “Die heeft verschillende keren directeuren benoemd die niet geschikt waren voor hun functie.”
Tekorten
Al in 2013 bleek dat prognoses niet werden gehaald en de tekorten van Prins27 in de tonnen liepen. Het is sindsdien hangen en wurgen gebleven, met een paar keer noodsteun van de gemeente en geregelde tariefsverhogingen voor de gebruikers. In november 2022 nam &CC de exploitatie over van Prins27 omdat Concordia erbij kwam. Hooggestemde woorden toen. In een intussen van de website verwijderde ‘visie’ staan zinnen als ‘We geloven in de kracht van creativiteit als een tool om te reflecteren op en het vieren van wie we willen zijn als individu en samenleving’. Eén jaar later valt er weinig meer te vieren, want ook &CC redde het niet. Curator Tideman is nu de baas en de gemeente wacht af.
In de hal komen donderdagmiddag zo nu en dan ouders met kinderen binnen, bijvoorbeeld voor de balletlessen van de Russische danslerares Daria Udalova. “Het zou echt heel triest zijn als Het Koorenhuis moet sluiten,” zegt zij. “Waar vind ik dan weer ruimte met een goede dansvloer? Die zijn er niet zoveel. Het zou niet alleen voor mij rampzalig zijn, maar ook voor het cultuuronderwijs in Den Haag in het algemeen.” Ook Jan Willem Hoekstra van de Dutch Academy of Performing Arts, die ruimte huurt aan de Prinsegracht, hoopt dat Het Koorenhuis blijft. “Op de zolder van dit pand werd in de zeventiende eeuw al tekenles gegeven. Een geschiedenis van 350 jaar cultuuronderwijs kun je toch niet zomaar weggooien? Deze plek is heel belangrijk.”
