Fotomuseum toont veerkracht en verbinding in de vlucht van de vlinder
Net als vlinders zijn mensen delicaat en veerkrachtig. Fotograaf Lucas Foglia trekt de paralellen met de tentoonstelling ‘Vlindervlucht’ in Fotomuseum Den Haag.
“Het begon met een klein nieuwsbericht in 2020,” vertelt de Amerikaanse fotograaf Lucas Foglia (42). “Ik las over wetenschappers die probeerden vast te stellen wat de langste vlindermigratie ter wereld is. Ik schreef hun een e-mail, ze schreven terug en we werden vrienden.” Samen met zijn nieuwe vrienden wist Foglia de volledige reis van de distelvlinder in kaart te brengen.
Van Kenia tot Noorwegen: de distelvlinder legt jaarlijks een reis van zo’n 15.000 kilometer af. “Een distelvlinder leeft ongeveer vijf weken en kan tot 4000 kilometer vliegen voordat haar vleugels kapot zijn,” vertelt Foglia. “Tijdens hun tocht leggen de distelvlinders eieren waardoor de volgende tien generaties distelvlinders de reis voort kunnen zetten.”
Eén wereld
“Deze migratie is er al miljoenen jaren, ver voordat menselijke grenzen bestonden,” zegt Foglia. “Ik wilde laten zien hoe de natuur mensen over grenzen heen verbindt, in een tijd waarin wij juist steeds meer isoleren. Dit project laat zien dat het één wereld is.”
Echt mooie kunst heeft altijd die complexiteit
Die gedachte wordt benadrukt door het feit dat de tentoonstelling bestaat uit foto’s van zowel vlinders als mensen en landschappen. “Overal waar ik vlinders vond, fotografeerde ik ook de mensen en het landschap die de vlinders tegenkwamen,” vertelt Foglia. “Zo probeer ik een verhaal te vertellen over verbondenheid en migratie.” Tegelijkertijd erkent de fotograaf dat het werk ook zware thema’s bevat. “Er zitten ook moeilijke foto’s in, over politieke grenzen en mensen die vastzitten in hun reis. Maar ook over de klimaatverandering die het voor mens en vlinder steeds lastiger maakt,” vertelt Foglia. “De moeilijke momenten waren juist betekenisvol. Echt mooie kunst heeft altijd die complexiteit.”
Migratie – van dier of mens – is een natuurlijk fenomeen
Bij de opbouw van de tentoonstelling is er bewust voor gekozen bepaalde foto’s bij elkaar te hangen, om zo series te creëren en het verhaal duidelijker over het voetlicht te brengen. Foglia’s favoriete combinatie is ‘Parsa en Arda bij de Polarhagen boerderij’ (Noorwegen, 2023) met daarnaast ‘Distelvlinder op een vlinderstruik’ (Engeland, 2021). “Dit toont de generaties die na elkaar doorgaan,” legt Foglia uit. “Het belang van optimisme en doorzettingsvermogen is de belangrijkste boodschap van het project.”
Lucas Foglia’s favoriete beeldenreeks uit de tentoonstelling: Parsa en Arda bij de Polarhagen boerderij (Noorwegen, 2023) en ‘Distelvlinder op een vlinderstruik’ (Engeland, 2021). (Lucas Foglia)
Hoop
Curator Willemijn van der Zwaan (35), die sinds 2021 met Foglia samenwerkt aan dit project, noemt de expositie ‘inhoudelijk en visueel krachtig’. “Het is gelukt om met mooie fotografie mensen te verleiden om dieper na te denken. Dat is waar wij als Fotomuseum voor staan: mooie plaatjes met een diepe betekenis.” Ze hoopt dat bezoekers beseffen dat hun kleine acties, zoals het laten verwilderen van een stukje tuin, impact hebben. “We zijn allemaal onderdeel van hetzelfde systeem, de vlinder net zo goed als wij. En migratie – van dier of mens – is een natuurlijk fenomeen. Hoe wij daarmee omgaan als samenleving, is een belangrijke vraag die deze tentoonstelling oproept.”
De samenwerking tussen het Fotomuseum en de fotograaf was hecht. “We hebben jarenlang samen aan dit project gewerkt, inclusief een boek van uitgeverij Nazraeli Press en een tentoonstelling in Galerie Caroline O’Breen in Amsterdam. Elk onderdeel heeft zijn eigen kwaliteit, maar alles vertelt hetzelfde verhaal over veerkracht, aanpassing en hoop.”
Lucas Foglia, ‘Vlindervlucht’, te zien tot en met zondag 28 september, Fotomuseum Den Haag. Meer informatie: www.fotomuseumdenhaag.nl
