Explore Festival haalt jonge kunstenaars uit het wereldtheater naar Den Haag
Het Explore Festival haalt niet-westers theater naar Nederland. Een goed moment om, al is het maar voor even, uit de eigen bubbel en uit het westerse filter te stappen.
Een jonge generatie kunstenaars uit het wereldtheater strijkt neer in Den Haag. Het Explore Festival geeft een dwarsdoorsnede te zien van het theater zoals dat op dit moment her en der op de aardbol leeft. Het levert perspectieven, opvattingen en vergezichten op uit Brazilië, Senegal, Zuid-Afrika en Argentinië.
Steeds duidelijker komt in de maatschappij een tweedeling naar voren. Een tweestromenland van de ‘haves and have nots’. Ook in Nederland. Voorbeeld: de zesentwintig allerrijkste mensen in de wereld bezitten samen evenveel als de armste helft van de wereldbevolking.
Deze editie van het festival, de tweede, gaat niet over mensen die in deze wereld het feestje geven maar vooral over hen die niet zijn uitgenodigd. Niet de machthebbers maar de randfiguren, de uitgeslotenen en de onderdrukten. Mensen die letterlijk op zoek zijn naar een plaats onder de zon, naar verbinding en naar een groep mensen om op de koffie te kunnen komen.
Bovenal geeft het Explore Festival, precies zoals het de theaterwetten betaamt, ook veel hartstocht weer. Zoals van het universeel zuchtende gevoelen en verlangen om ‘erbij’ te horen. ‘Longing to belong’.
Kanana op Explore Fesitval
De overwinning op de apartheid heeft Zuid-Afrika niet de langverwachte vrede en welvaart gebracht. Integendeel, het land zucht en steunt onder criminaliteit en onlusten. De kloof tussen arm en rijk is er gigantisch. Deze komt helaas te vaak overeen met die tussen zwart en wit, de Zuid-Afrikaanse variant van het Haagse zand en veen.
Het beloofde land is met andere woorden niet bereikt, is zelfs een ‘bestemming onbekend’. Het is wel het type land dat al te vaak door corrupte machthebbers aan hun onderdanen gelukzalig wordt voorgespiegeld, de stip aan de horizon, maar dat nooit verwezenlijkt wordt. Het Zuid-Afrikaanse Sotho-woord ‘Kanana’ verwijst daar precies naar. Het lijkt veel op ‘Kanaän’, het Bijbelse land van overvloedige melk en honing dat Mozes werd beloofd.
De performers van Katlehong zijn bewoners van dat gelijknamige Zuid-Afrikaanse ‘township’, nabij Johannesburg.
In de energieke dansvoorstelling ‘Via Kanana’ van Katlehong Dance worden wegen verkend die niettemin moeten leiden naar dat beloofde land. Het zal misschien dan wel nooit bereikt worden, maar hoeft daarom nog niet louter tot wanhoop te stemmen. De essentie van de voorstelling is daarom die van een boodschap van hoop voor Zuid-Afrika.
Het in 1992 opgerichte Zuid-Afrikaanse theatergezelschap Katlehong komt uit een ‘township’ bij Johannesburg. Het eerste doel was om jongeren een alternatief te bieden voor een leven als crimineel. Inmiddels toert de groep over de hele wereld. Ze waren sinds 2005 al verschillende keren in Nederland te gast.
Geheime boodschappen
De performers van Katlehong zijn bewoners van dat gelijknamige Zuid-Afrikaanse ‘township’, nabij Johannesburg, het grootste van Zuid-Afrika na Soweto. Ze zijn gespecialiseerd in ‘pantsula’, een dansvorm van de straat die tijdens de apartheid werd ontwikkeld om onderling geheime boodschappen uit te wisselen.
In een mix van hiphop die virtuoos is door zijn snelheid maar niet aldoor acrobatisch, van ‘tap dance’ tot ‘step’, en gestoken in gumboots als verwijzing naar een mijnwerkersdans van klappen op de dijen en kuiten, ontstaat één groot, bruisend dansfeest. Al schreeuwend, fluitend, stampend met de voeten en klappend in de handen kan iedereen meedoen.
Niet dat het uitsluitend licht en vrolijk is op het podium, want choreograaf Gregory Maqoma laat ook de wrange werkelijkheid doorschemeren. Als geboren ‘Katlehong-bewoner’ is Maqoma een van de meest getalenteerde artiesten in Zuid-Afrika, die voorheen danste bij grootheden die ook hier alom bekend zijn: Akram Khan en Sidi Larbi Cherkaoui.
Explore Festival, ‘Longing to belong’, donderdag 7 t/m vrijdag 29 maart, tien podia in zeven grote steden, waaronder Den Haag. Meer informatie: www.explorefestival.nl
**
Programma in Den Haag:
Het tweede Explore Festival, met als thema ‘Longing to belong’, doet in de maand maart ook Den Haag aan. Het programma vermeldt:
- Compania Hiato/Leonardo Moreira: ‘Odisseia’ (Brazilië). Vierenhalf uur durende rockende theaterroadtrip door het landschap van moderne vrouwen op dinsdag 12 maart in de Koninklijke Schouwburg.
- Claudia: ‘La Conquesta del Pol Sud’ (Argentinië). Documentair theater over de verkenning van de relatie tussen collectieve en individuele geschiedenis. Op maandag 18 maart in Theater aan het Spui. Germaine Acogny: ‘Somewhere At The Beginning’ (Senegal). Dialoog in de vorm van een performance tussen het hedendaagse Afrika en zijn tragisch geschiedenis. Op woensdag 20 maart in Theater aan het Spui.
- Katlehong /Gregory Maqoma: ‘Via Kanana’ (Zuid-Afrika). Op woensdag 27 maart in het Zuiderstrandtheater.
