De Japanse Tuin gaat weer open

De Japanse Tuin, het pronkstuk van landgoed Clingendael, gaat binnenkort (28 april) weer even open.

Door

De Japanse Tuin, het pronkstuk van landgoed Clingendael, gaat binnenkort (28 april) weer even open. Door de kwetsbare beplanting – vooral de mossen zijn delicaat – is de tuin slechts enkele weken per jaar te bezoeken. Op 10 juni sluit de tuin alweer.

Marguérite Mary, barones van Brienen van de Groote Lindt, die een deel van het jaar op Clingendael woonde, was dól op het grote landgoed. Zo dol, dat ze in 1913 tijdens een bezoek aan het mystieke Japan de symbolieke tuinkunst aldaar dusdanig omarmde… dat ze die thuis ook wilde hebben! Ze liet lantaarns, een watervat, beeldjes en bruggetjes naar Den Haag verschepen en bleek uiteindelijk de sfeer en signatuur van de kunst zo nauwgezet in zich opgenomen te hebben dat ze inderdaad haar eigen Japanse tuin wist te creëren.

Chili

Alhoewel… de tuin lijkt voor ons niet-kenners een waarachtige uiting van de Japanse tuincultuur, maar is niet door een Japanner aangelegd. Hoewel dus prachtig, verstild en echt een must see, spreken we in dat geval van een ‘japonistische tuin’. Eerlijk gezegd is ook niet alle beplanting volledig Japans. Naast Japanse en Chinese bomen, struiken en planten staan er ook Amerikaanse eiken en gunnera’s in de tuin. Die laatstgenoemde spiegelen zich terecht trots aan het heldere water, maar komen uit Chili!

 

Dit te weten doet niets af aan de ontroerend serene sfeer van de plek. Japans of japonistisch, hier vind je precies die ambiance die een mens de aandrang tot overpeinzing geeft. Of een drang tot het schrijven van memoires!

De contemplatie begint al bij het smalle toegangspaadje waarlangs op onregelmatige afstand heel hoge bomen staan. Dit pad voert de wandelaar naar het punt waar de waterpartij bedaard haar omgeving in zich opneemt. Langzaam wordt het oog getrokken naar het eilandje met de vorm van een schildpad, een symbool voor lang leven.

Japanse Tuin is modieus

Nog meer symboliek is te vinden in de voet van de ingetogen lantaarntjes van Freule Daisy, zoals de barones in de wandelgangen genoemd werd. De rode brug beklemtoont het intieme tableau, en de pracht aan exotische planten boven een weelde van mos (koku, in het Japans) vervolmaakt het plaatje. Een extraatje is, dat ‘onze’ Japanse tuin het enige overgebleven Nederlandse voorbeeld is van een trend die ontstond nadat Japan in 1860 zijn eeuwenlange isolement verbrak en zich openstelde voor buitenlanders.

Japan werd modieus en wie mee wilde tellen, móést erheen. Niet alleen onze Freule Daisy, maar vrijwel alle welgestelde reizigers naar het verre land – bezoekers, want toeristen bestonden nog niet – raakten onder de indruk van de Japanse tuincultuur en kopieerden die in hun eigen achtertuin.

Dat zulke arbeidsintensieve tuinen op den duur financieel niet meer te onderhouden waren, is evident. We boffen dus, met deze tuin in de buurt. Daarom gaat u, net als ik, binnenkort weer eens op bezoek. U moet weten dat ie zowel ’s ochtends en ’s middags als in de vroege avonduren prachtig is. Weer of geen weer, zon of geen zon. Ze is echter op haar mooist als er weinig mensen lopen.

Is het wat te druk als u er bent, heb dan geen nood. Wacht eventjes op de plek halverwege het landhuis en de ingang van de Japanse Tuin. Daar liggen de lievelingetjes van de barones begraven. Op de zerkjes van de hondjes staat te lezen: ‘Monty, Little Billy, Peter, Miss Wu en My beautiful playful Sonnie, killed by a motor 30-07-1921.’ Contemplatie, symboliek, en weemoed. Op fietsafstand van uw huis. Tot ziens op Clingendael!

De Japanse Tuin op landgoed Clingendael is geopend van 28 april t/m 10 juni, van 09.00 tot 20.00 uur. Meer informatie: www.denhaag.nl/japansetuin/

 

Standaardportret
Bekijk meer van