Twee werken Mesdag Collectie waren ooit één schilderij
Twee kleine landschappen van de Franse meester Jean-Baptiste Corot uit de Mesdag Collectie vormden ooit één schilderij.
Een medewerker van het museum aan de Laan van Meerdervoort ontdekte dat onlangs, toen hij de schilderijtjes in het kader van onderhoud uit de lijst had gehaald. Het gaat om ‘Landschap met ruiter’ en ‘Landschap met hengelaar’, beide ontstaan rond 1865.
“Het is een erg vrolijke ontdekking,” zegt manager Wite de Savornin Lohman van de Mesdag Collectie. “Het lijkt wel raar dat we dit nooit eerder hebben gezien, maar dat komt ook doordat ze waren ingelijst. Daardoor kon je de grensvlakken niet goed zien. Ze hangen nu naast elkaar met een digitale reconstructie als steunafbeelding erbij.”
School van Barbizon
Jean-Baptiste Corot (1796-1875) wordt wel tot de School van Barbizon gerekend, een gezelschap Franse schilders dat het atelier verliet om in de bossen ten zuiden van Parijs te gaan schilderen. Andere bekende kunstenaars van deze stroming waren Charles-François Daubigny, Gustave Courbet en Jean-François Millet. Zij worden beschouwd als wegbereiders van het impressionisme.
Het lijkt wel raar dat we dit nooit eerder hebben gezien, maar dat komt ook doordat ze waren ingelijst
H.W. Mesdag en zijn vrouw Sientje waren liefhebbers en verzamelaars van het werk van deze kunstenaars. Daardoor zijn ze allen ruim vertegenwoordigd in de door hen aan de staat nagelaten Mesdag Collectie. Alleen van Corot al bezit het museum nog tien andere werken. Van Daubigny zelfs 25. De Mesdag Collectie, die tegenwoordig deel uitmaakt van het Van Gogh Museum, heeft daarmee de grootste Barbizon-verzameling buiten Frankrijk.
Zonder de lijsten wordt duidelijk dat de twee Corots aan elkaar horen te zitten. | Beeld: De Mesdag Collectie
Ook collega-schilders van Mesdag toonden belangstelling voor de Barbizon-meesters. Kunstenaars als Willem Roelofs en Jozef Israëls reisden verschillende keren naar Frankrijk om inspiratie op te doen. Daarmee is de Haagse School schatplichtig aan Barbizon. Het Kunstmuseum wijdt vanaf 16 maart een grote tentoonstelling aan de Haagse School.
Meer schilderijen in tweeën
In de Mesdag Collectie komt nóg een gecoupeerd schilderij voor. ‘Een oude vriend’ van Auguste Allebé toont een suppoost in een museum. Oorspronkelijk was het paneel twee keer zo groot en stond er ook een gezelschap museumbezoekers op. Allebé zaagde het zelf in tweeën omdat hij niet tevreden was met het perspectief. De andere helft van het schilderij bevindt zich in de collectie van het Stedelijk Museum in Amsterdam.
‘Een oude vriend’ (links, Mesdag Collectie) en ‘Het museumbezoek’ (Stedelijk Museum) horen ook bij elkaar. | Beeld: Omroep West
Weer een ander voorbeeld van een schilderij in twee delen bevindt zich in het Museum Bredius op de Lange Vijverberg. De daar hangende ‘Huwelijksnacht van Tobias en Sarah’ van Jan Steen werd ooit opgedeeld, maar is later weer aaneengezet.
Dat laatste is de Mesdag Collectie niet van plan met de twee Corots. “Nee, afgezien van de technische complicaties vinden we het ook wel bij de geschiedenis van deze werken horen dat het zo is gelopen,” aldus De Savornin Lohman. Het oorspronkelijke doek is vermoedelijk al kort na het ontstaan in tweeën gesneden en vervolgens op panelen geplakt. De Mesdags verwierven de Corots in elk geval los van elkaar en op verschillende momenten. Of zij wisten dat de twee panelen ooit één schilderij hadden gevormd, is onduidelijk.
- De Mesdag Collectie, Laan van Meerdervoort 7F, geopend vrijdag tot en met zondag, van 10.00 tot 17.00 uur.
