Nieuw: Escher-tegels in Het Paleis

Voor het eerst zijn originele tegels van Maurits Cornelis Escher te zien in het museum Escher in Het Paleis. Deze tegels, bestemd voor pilaren, maakte de bekende graficus voor twee scholen: het Maris College te Den Haag in 1959 en het Baarnsch Lyceum in Baarn in 1969.

Voor het Maris College, destijds nog de Meisjesschool genaamd op de J.W. Frisolaan, ontwierp Escher drie pilaren met een patroon van salamanders, vogels en zwanen, voor het Baarnsch Lyceum maakte hij er twee. Daarop zijn vogels, vissen en bloemen te ontdekken in de zwart-witte tegels. Escher maakte met zijn kenmerkende minutieuze precisie de tekeningen, de tegels zelf werden vervaardigd door de Delftse aardewerkfabriek De Porceleyne Fles. 

De uitvoering in Baarn verliep niet geheel gladjes. Toen in juni 1959 proeftegels werden gebakken, ging men al snel over tot de uitvoering. Iets te snel, volgens Escher, die in die periode op vakantie was. Toen hij terugkwam, zag hij dat het ontwerp en de afwerking niet goed waren. Alles moest opnieuw.

Voor zijn klus in Den Haag zorgde de graficus dat hij bij de plaatsing vanaf de eerste dag aanwezig was. Hij werkte de tegelzetters op de zenuwen, maar het resultaat mocht er zijn. In Eschers agenda is te lezen dat hij als beloning sigaren kocht voor de tegelzetters.

Toen in 2008 en in 2013 beide scholen verhuisden, bleek het verplaatsen van de zuilen een behoorlijke klus, want hoe krijg je dergelijke tegels mooi verwijderd? En waar plaats je ze terug? Uiteindelijk werd er in 2010 een geschikte partij gevonden en werd er begonnen met de ontmanteling van de zuilen. Het duurde twee dagen om 176 tegels af te nemen. En in dit proces zijn ‘slechts’ negen tegels gebroken.

Gelukkig zijn er destijds meer tegels gemaakt. Tijdens de verhuizing is slechts een minimaal aantal reservetegels aangesproken. De resterende kunstwerkjes zijn nu dus te bewonderen in het Escher-museum aan het Lange Voorhout. Er is nog geen eindtermijn bepaald voor de tentoonstelling.

Meer informatie: www.escherinhetpaleis.nl

Tegelpilaar naar Eschers ontwerp, Baarnsch Lyceum, 1969. | Foto: Zandvoort, Baarn