Villa aan Plein 1813 wordt vesting door komst Israëlische ambassade
De monumentale stadsvilla aan Plein 1813 waarin de Israëlische ambassade komt, wordt versterkt met beton. Ook verdwijnen veertig bomen in de omringende tuin.
De villa aan Plein 1813 waarin de Israëlische ambassade komt, zal waarschijnlijk een ingrijpende verbouwing ondergaan. Om veiligheidsredenen worden de muren en vloeren van het monumentale gebouw versterkt met beton. In de omringende tuin verdwijnen veertig bomen.
Dat is het plan volgens een concept-omgevingsvergunning van de gemeente. De hagelwitte stadsvilla op nummer 4 en 5 van Plein 1813 werd twee jaar geleden door het Rijksvastgoedbedrijf verkocht aan de staat Israël voor 4 miljoen euro. De huidige ambassade, nu nog weggestopt in een hoek van het Buitenhof, zal na een omvangrijke verbouwing kantoor houden in het rijksmonument aan het plein, dat beschermd stadsgezicht is.
Voordat de verhuizing een feit is, gaat de villa op de schop. De Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) eist dat er ‘ingrijpende’ veiligheidsmaatregelen worden getroffen. Deze hebben grote impact op het monumentale pand. Zo worden alle muren en vloeren met beton verstevigd, legt een betrokkene van de gemeente uit. “Omdat het een risico-ambassade is, moet het gebouw een bepaalde springkracht van explosieven kunnen weerstaan.”
De betonnen versteviging is voor zowel het ministerie van OCW als de welstand en monumentenzorg reden om de verbouwingsplannen negatief te beoordelen. ‘We hebben begrip voor het treffen van veiligheidsmaatregelen. Maar het rijksmonument verdraagt al deze maatregelen niet,’ concludeert de erfgoeddienst van het ministerie.
Omdat het een risico-ambassade is, moet het gebouw een bepaalde springkracht van explosieven kunnen weerstaan.
Toch geeft de gemeente groen licht. Zij vindt dat het monumentale karakter zo veel mogelijk in ere wordt gehouden. “De mooie ornamenten, parketvloeren en servieskasten worden eruit gehaald, gerestaureerd en weer teruggeplaatst,” zegt de betrokken ambtenaar. “Het monument wordt niet geschaad, maar tijdsbestendiger gemaakt. Het gebouw staat bijna op instorten.”
Bomenkap vanwege komst Israëlische ambassade
Ook het erf zal een transformatie doormaken. Ter hoogte van het toegangshek komt een wachtershuisje dat modern oogt. Dit is tot onbegrip van buurtbewoners. Een lik witte verf moet het toegangsloge minder doen opvallen tegen de achtergrond van de witte villa. Daarnaast wordt een veertigtal bomen gekapt. Dit gebeurt voornamelijk om ruimte te maken voor toegangswegen, muren en hekwerk.
Aanvankelijk was een vergunning aangevraagd voor de kap van 57 bomen. “Veel bomen zijn uit hun kracht gegroeide struiken die zo groot zijn geworden dat een kapvergunning nodig is,” relativeert de ambtenaar. Door jaren van achterstallig onderhoud is een wildgroei ontstaan. Ter compensatie moeten de nieuwe bewoners elf bomen planten en ruim veertigduizend euro bijdragen aan het Bomenfonds.
Kwetsbaar
In de buurt leven zorgen over de komst van de ambassade. Vooral een doorn in het oog van direct omwonenden zijn de hoge muren die waarschijnlijk aan weerszijden van het erf worden opgetrokken. Ook over de veiligheid zijn bedenkingen. Vergeleken met de nieuwe Amerikaanse ambassade ligt Plein 1813 er kwetsbaar bij. Beveiligingsmaatregelen zijn deels verwerkt in de geplande opknapbeurt van het plein. Deze staat los van de verhuizing. Zo worden ‘inrij-werende’ palen verstopt in een heg die op een nieuwe groenstrook rondom de rijbaan komt.
Het monument wordt niet geschaad, maar tijdsbestendiger gemaakt. Het gebouw staat bijna op instorten.
De verhuizing van de ambassade ligt goeddeels buiten haar macht, benadrukt de gemeente. Israël heeft een vrije keuze over de locatie, zo schrijven de diplomatieke regels voor. De ontvangende overheid dient zich behulpzaam op te stellen.
‘Het voldoen aan de verplichtingen op grond van het Verdrag van Wenen heeft voorrang op de belangen van monumentenzorg,’ redeneert de gemeente. Maar, zo merken kritische stemmen op, in datzelfde verdrag staat evenwel dat de overheid moet faciliteren ‘in overeenstemming met haar wetten’. Dat kan bijvoorbeeld de erfgoed- of monumentenwetgeving zijn. De Partij voor de Dieren heeft vragen gesteld over de geplande verbouwing en bomenkap.
