Wijnhavenkwartier wint eerste Nieuwe Berlage Vlag

‘De liefde tussen Den Haag en de architectuur is ernstig bekoeld de laatste jaren’

Door

Alles was nieuw tijdens de uitreiking van de eerste Haagse architectuurprijs sinds jaren. De trofee die was ingezet, heette De Nieuwe Berlage Vlag en het bijbehorende feestje werd gegeven in het zojuist geopende Hotel Indigo op de hoek van het Noordeinde en de Heulstraat, recht tegenover het paleis. Echt hagelnieuw was het hotel niet, want het gebouw was hiervoor kantoor en het begon zijn bestaan in 1884 als filiaal van De Nederlandsche Bank (1925, herbouw in art-decostijl). De enorme cilindervormige kluizen in de kelderverdieping herinneren op spectaculaire wijze aan dat verleden. Vroeger hielden ze inbrekers buiten, tegenwoordig het wifisignaal.

De eerste winnaar van de Nieuwe Berlage Vlag (een initiatief van het Haags Architecten Café en de Bond van Nederlandse Architecten) was er een van allure: het project Wijnhavenkwartier, dat in een vorig leven ministerie van Binnenlandse Zaken was, maar nu onderdak biedt aan appartementen en Campus Den Haag, het filiaal van de Leidse Universiteit.

Het Haagse bureau Geurst & Schultze ontwierp de woningen en de transformatie van het casco, terwijl Studio Leon Thier en StudioLEFT verantwoordelijk waren voor de verbouwing van het interieur. ‘De levendigheid die deze transformatie heeft gegenereerd is fantastisch (…). Een parel voor de binnenstad,’ aldus het juryrapport. Woningbouwproject De Groene Mient van Architektenkombinatie Bos Hofman en FilliéVerhoeven Architecten kreeg een eervolle vermelding. Het spraakmakende project aan de Mient had te maken met 33 opdrachtgevers, niettemin was het beeld dat ontstond volgens de jury ‘prachtig harmonieus en sterk’. Omdat de toekomstige bewoners hun privétuin opofferden voor een gemeenschappelijk groengebied ontstond ‘een niet Nederlandse kwaliteit die de alom aanwezige tuttigheid met verve overstijgt’.

Maar de jury was niet over alles tevreden, met name de gemeente moest het ontgelden. ‘De liefde tussen Den Haag en de architectuur is ernstig bekoeld de laatste jaren. Vanuit de beroepsgroep is er veel kritiek over hoe in Den Haag wordt omgegaan met architectuur en ruimtelijke kwaliteit. Het is maar al te vaak de sluitpost, waarbij gebrek aan visie en daadkracht een wederkerend gegeven is. (…) De creativiteit die uit de ingezonden projecten spreekt en de energie waarmee deze tot stand zijn gekomen, dienen als voorbeeld. Verwaarloos deze creativiteit niet, maar omarm haar juist om de stad tot een betere plek te maken,’ aldus de jury.

‘Jammer’

De organisatoren kondigden aan dat er over twee jaar een nieuwe Berlage Vlag zal worden uitgereikt. Jurylid prof. Jan Brouwer zei na afloop dat hij dat jammer vond. “Waarom niet elk jaar? Er wordt weer veel gebouwd, dat rechtvaardigt een jaarlijkse prijs.”

Ook de naam kon beter, vond hij. Hij pleitte voor de oude versie. Hij doelde daarmee op de Dr. H.P. Berlage Prijs, zoals die tussen 1961 (Piet Zanstra) en 1999 (Braaksma en Roos) achtmaal is uitgereikt. Daarna kwijnde de prijs onder de titel Berlage Vlag langzaam weg. Een restauratie van de oude naam zou ook een terugkeer naar het oude prestige betekenen, aldus Brouwer. Of hij medestanders heeft, moet nog blijken. Het gesprek in het architectenwereldje ging vooral over de bedrijfseconomische stand van de architectuur. De crisis is voorbij, ook voor architectenbureaus, maar nog steeds is niet alles bij het oude.

Wilt u meer lezen? Neem dan een abonnement op DHC.

Standaardportret
Bekijk meer van