Demonstraties rond NAVO-top: Protestvlaggen waaien eensgezind tegen de wind in
Rond de NAVO-top hebben de afgelopen dagen tientallen protesten plaatsgevonden. De demonstranten komen uit alle hoeken van de samenleving, maar hun boodschappen vertonen opvallend veel gelijkenis.
Op de eerste persconferentie maandagmiddag, een dag voor de officiële aanvang van de NAVO-top, heeft secretaris-generaal Mark Rutte een duidelijke boodschap: meer geld en meer wapens (5 procent van het BBP van iedere lidstaat) moeten het bondgenootschap eerlijker en dodelijker (‘more lethal’) maken. De verhoging van de norm, waarvan woensdag blijkt dat alle lidstaten ermee instemmen, is een ‘ambitieuze, historische en fundamentele’ stap om onze veiligheid te verzekeren, aldus Rutte.
Rusland vormt de voornaamste dreiging, meent de secretaris-generaal. Mocht dat land ons aanvallen, nu of in de toekomst, dan zal de reactie ‘devastating’ (verwoestend) zijn. Hoewel de Amerikaanse president Trump daar misschien anders over denkt, blijft de NAVO Oekraïne onverminderd steunen in de oorlog tegen Poetin; nog dit jaar loopt die steun op naar 35 miljard euro.
Mark Rutte, secretaris-generaal van de NAVO, staat de pers te woord bij het World Forum. (Jurriaan Brobbel)
Over de Israëlische en Noord-Amerikaanse aanvallen op Iran is Rutte beduidend milder. Hij herhaalt meermaals dat het NAVO-standpunt al jaren is dat Iran geen nucleair wapen in bezit mag krijgen. Hoewel juridische experts stellen dat de aanvallen indruisen tegen het internationaal oorlogsrecht, is Rutte het daar ‘niet mee eens’.
Diverse pluimage
Uit die eerste toespraak, en eigenlijk uit het bestaan van de NAVO an sich, valt genoeg te distilleren voor demonstranten om zich over op te winden. In Den Haag vonden sinds afgelopen weekeinde tientallen protesten plaats, van groepen en organisaties van diverse pluimage. Er werd gedemonstreerd tégen de NAVO, bewapening en CO2-uitstoot, en vóór vrede, queer-rechten en Palestina.
Wat mensen in oorlogsgebieden – zoals Palestina – meemaken, is vele malen erger
Actiegroep De Nieuwe Vredesbeweging gaf afgelopen weekeinde op de Koekamp het startsein voor de protestreeks. Tijdens de demonstratie klonken nieuwe leuzen als ‘Eén, twee, drie, vier, geen imperialisten hier, vijf, zes, zeven, acht, NAVO is een aanvalsland’, maar ook klassiek linkse strijdliederen, waaronder: ‘A-anti, anti-kapitalista’.
Tachtiger Jan Annebos draagt een regenboogvlag om zijn nek, met daarop dikgedrukt het woord ‘vrede’. Veel aanwezigen die zich, net als hij, achter De Nieuwe Vredesbeweging hebben geschaard, dragen een soortgelijke cape. “We kunnen ons niet langer beroepen op het gebruik van wapens wanneer we over vrede spreken,” stelt Annebos. “Eigenlijk kon dat nooit, maar inmiddels zijn de wapens zó krachtig geworden dat hun inzet desastreuze gevolgen zou hebben.”
Boosheid en angst
De Utrechtse studenten Tuï Luijten en Laura Keune vinden het onacceptabel dat er zoveel geld naar oorlogvoering gaat, terwijl de woningnood voortduurt en er wordt bezuinigd op diverse sociale voorzieningen. Toch is dat voor hen niet de voornaamste reden om hun onvrede kenbaar te maken. “Het is eigenlijk heel simpel,” zegt Keune. “Mensen doden is absurd. Natuurlijk is het vervelend dat er minder wordt geïnvesteerd in Nederland, maar wat mensen in oorlogsgebieden – zoals Palestina – meemaken, is vele malen erger.” Luijten knikt instemmend. “We zijn hier uit boosheid en angst – maar vooral uit boosheid, over alles wat er momenteel in de wereld gebeurt.”
Alle wapens en geld waarover nu gepraat wordt, zijn alleen maar bedoeld om de zakken van de rijken te vullen
Die verontwaardiging is ook wat de aanwezigen op de Lange Vijverberg dinsdagmiddag bindt. Daar vindt de ‘Bloc (NATO) Party’ plaats, waar zo’n honderd demonstranten op af zijn gekomen. Uit speakers klinkt harde muziek, terwijl groepjes (vooral jonge) mensen, veelal getooid met Palestijnse sjaals, de kraampjes langsgaan.
Zoals die van Stefan (‘geen achternaam’), die aan een tafel staat met anti-NAVO-posters en -blaadjes. Hij is lid van de socialistische jongerenvereniging ROOD, de voormalige jongerentak van de SP, en ziet de NAVO ‘niet als een defensief iets’. “Alle wapens en geld waarover nu gepraat wordt, zijn alleen maar bedoeld om de zakken van de rijken te vullen.”
Watermeloen
Wala (‘liever geen achternaam’) deelt ondertussen stukken watermeloen uit, de vrucht die uitgroeide tot symbool van solidariteit met Palestina. Zij hoort bij de organiserende partij VETO (Verzet Tegen Oorlog) en wil ‘samen een vuist maken tegen de NAVO’. “De NAVO is een gevaarlijke en offensieve organisatie die zelf landen aanvalt.” In Oekraïne gaat het de NAVO volgens Wala om de eigen belangen. “Vooral grondstoffen.”
Het bondgenootschap is een log apparaat dat ons helemaal niet kan beschermen
Een paar honderd meter verderop, op het Malieveld, staat een handjevol demonstranten van Volkeren voor Vrede spullen in te pakken en wat na te praten. Eerder op de dag waren er 150 mensen, zegt Martijn Koops van Nederland in Opstand, een actiegroep die hij aanvankelijk oprichtte om te protesteren tegen de coronamaatregelen, maar die vandaag demonstreert tegen de NAVO. Hij vindt het bondgenootschap ‘een log apparaat dat ons helemaal niet kan beschermen’. “En wij mogen het allemaal betalen, terwijl mensen in Nederland de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen, er inflatie is, er een lerarentekort is en we huizen bouwen voor migranten die nog hierheen moeten komen.”
Tijdens zijn speech eerder die dag, die hij op Facebook plaatste, stelt Koops dat ‘we praten over Russische dreiging, maar het is hún dreiging (het demissionair kabinet, red.), waar we bang voor moeten zijn’. ‘Niet Poetin brengt onze samenleving op de rand, dat doen onze eigen leiders.’
‘Planeetmoordenaars’
Extinction Rebellion (XR) heeft het er maar druk mee, die NAVO-top. Op maandag deed de milieuactiegroep een poging de A44 te blokkeren, om te proberen te voorkomen dat delegatieleden vanaf Schiphol de top konden bereiken. Daar stak de politie gauw een stokje voor, waarbij een kleine dertig actievoerders werden aangehouden.
Ik doe hieraan mee omdat ik het belangrijk vind om de aandacht te vestigen op de genocide in Gaza
Een dag later wappert rond het middaguur ineens een groot spandoek aan de uitkijktoren naast het Binnenhof. ‘Warmongers and planetkillers not welcome’, staat te lezen op het wapperende doek. De politie is onmiddellijk met tientallen aanwezig en sluit de toren af voor publiek. Een Italiaanse woordvoerder, wiens naam bekend is bij de redactie, zegt dat de actiegroep hiermee een kleine symbolische daad wilde verrichten. “We storen ons aan de NAVO-vlaggen hier langs de Hofvijver en de chaos die er in de stad is door de top.” Maar vergeet niet, zegt hij, XR strijdt in eerste instantie voor het klimaat. “Militaire operaties zorgen voor een heleboel uitstoot.”
Confrontatie
“Het is prachtig vlaggenweer,” roept Mark van Kulsdomt boven de harde wind op het Scheveningse strand uit, waar dinsdagavond tientallen Palestijnse vlaggen wapperen. ‘Gaza Beach’, wordt het strand genoemd tijdens de demonstratie tegen het geweld in Gaza. Het protest zou plaatsvinden op het Zuiderstrand, maar werd verplaatst naar het strand aan de andere kant van de havenhoofden uit vrees voor een confrontatie met omwonenden. De presentator van het protestprogramma stelt de paar honderd aanwezigen gerust: “Mocht je bang zijn voor een doorgedraaide Duindorper met een PVV-delirium: er is meer dan genoeg politie hier.”
Demonstranten tegen het geweld in Gaza liggen voor dood op het Scheveningse strand. (Casper van Dort)
De aanwezige agenten trekken zich niets aan van de twee minuten stilte die volgen op een toespraak van oud-politicus Jan Pronk. Ze lachen en kletsen gewoon door, terwijl de demonstranten dramatisch in het zand neerzijgen en voor dood blijven liggen. De beachvolleyballers die trainen op het stuk strand ernaast houden zich wel stil. “Uit respect,” zegt sporter Rob Canters. “Ik keur ook af wat Israël doet.” Lisa May Visser wrijft het zand uit haar ogen na de zogenoemde ‘die-in’: “Ik doe hieraan mee omdat ik het belangrijk vind om de aandacht te vestigen op de genocide in Gaza, vooral nu alle wereldleiders op een steenworp afstand hiervandaan beslissen om alleen maar meer te bewapenen.”
Liefde
Bij het internationale homomonument bij het Centraal Station gaat het er een stuk minder stemmig aan toe dan op het strand. Zwaaiend met regenboogvlaggen, paraderend in glitterkleding en blazend op uitgedeelde fluitjes, maken honderden aanwezigen op de door COC Haaglanden georganiseerde demonstratie volop ‘lawaai voor de liefde’. Uit de luidsprekers schalt het nummer ‘I Kissed a Girl’ van Katy Perry, waarna het woord is aan de voorzitter van de homobelangenorganisatie. “Een aanval op de queer-rechten in Hongarije of de VS, is een aanval op ons allemaal,” stelt Paulien van der Hoeven. “Make America Gay Again!”
We hopen toch dat de koning Trump er bij het ontbijt even op aanspreekt
“Er is ook hier een gevaarlijke onderstroom,” volgens Cinta Groos en Els Meijer. “Trump wordt makkelijk nagepraat. Het zal wel te veel gevraagd zijn, maar we hopen toch dat de koning hem er bij het ontbijt even op aanspreekt.” Hinke van Abbema is in paars glittertenue uit Rotterdam naar het protest gekomen. “Als ik in Den Haag had gewoond, dan ging ik op de fiets langs alle protesten. Want als je voor Palestina bent, ben je ook hier voor.” Ze is in gezelschap van de al even uitbundig geklede Jelle Blinde: “Het hangt samen, want het begint allemaal met onderdrukking.”
Blokkade A12
Woensdag, 12.00 uur. Honderden politieagenten staan klaar rondom de A12, een helikopter cirkelt in de lucht. De pers, die eveneens in groten getale aanwezig is, kijkt om zich heen. Waar is Extinction Rebellion, dat een blokkade van de A12 heeft aangekondigd? Het antwoord komt een paar minuten later. Een honderdtal demonstranten komt aangelopen over de Zuid-Hollandlaan, richting het Haagse Bos.
Activisten van Extinction Rebellion die de A12 blokkeren, worden afgevoerd door de politie. (DHC/Storm Groenendijk)
De milieuactiegroep protesteert vandaag zoals gewoonlijk tegen ‘fossiele vernietiging’, maar ook tegen fascisme en racisme, en genocide in Gaza. De politie sommeert de groep onmiddellijk achteruit te gaan, maar daaraan geeft niet iedereen gehoor. Een man die vooroploopt, incasseert ogenschijnlijk achteloos rake tikken op armen en benen. Een vrouw die al is omgekeerd, krijgt een harde duw in haar rug, waarna haar arm gebroken lijkt; de ambulance haalt haar later op.
Nadat de demonstranten een kwartiertje de weg hebben geblokkeerd, leidt de politie ze naar het tankstation even verderop. Daar spelen en zingen ze leuzen als ‘free, free Palestine’ en liederen, zoals het Italiaanse verzetslied ‘Bella Ciao’. Agenten in burger plukken, zo nu en dan tamelijk hardhandig, een aantal van de demonstranten uit de groep, die vervolgens in busjes worden afgevoerd. Na een uurtje roept de politie om dat alle demonstranten gearresteerd zijn en worden ze een voor een in HTM-bussen getild en gesleept. Terwijl hun kameraden onder bemoedigend applaus worden afgevoerd, zingen de anderen onvermoeibaar door. “We are unstoppable, another world is possible.”
De redactie biedt u dit verhaal gratis aan. Meer Haagse verhalen? Neem een (proef)abonnement op weekkrant Den Haag Centraal. Elke donderdag in de bus. De krant is ook verkrijgbaar bij onze verkooppunten.
