‘Glutenvrije bijbel’ met recepten voor brood, bitterballen en gevulde koeken
De Haagse kookboekenschrijver Janneke Vreugdenhil komt met een nieuwe ‘bijbel’, ditmaal van de glutenvrije keuken. “Ik gun het iedereen om zonder zorgen van eten te kunnen genieten.”
Voor iemand die zo van eten houdt, was het wel even schrikken. Toen culinair journalist en kookboekenschrijver Janneke Vreugdenhil zo’n 30 jaar geleden begon met glutenvrij eten, vreesde ze afscheid te moeten nemen van tal van geliefde gerechten. “Ik dacht: o nee, kan ik nou nooit meer pizza, gevulde koeken of appeltaart eten?”, vertelt ze bij een kop koffie op het Regentesseplein. “En nooit meer bitterballen?”
Gelukkig bleek die angst ongegrond. Vreugdenhil kookte sindsdien talloze heerlijke glutenvrije gerechten, die ze deelt in de ‘Glutenvrije bijbel’, die deze week verschijnt. Vanwege haar eigen glutenvrije dieet is het kookboek ‘heel persoonlijk’. “Al mijn ziel, zaligheid en liefde zitten hierin,” zegt Vreugdenhil. “Ik gun het iedereen om zonder zorgen en op een gezonde manier van eten te kunnen genieten.”
Broodrecepten
Het lijvige kookboek begint met een uitgebreide uitleg over gluten, hoe je glutenvrij bakt en kookt en welke ingrediënten je daarvoor dient te gebruiken. Daarna volgen basisrecepten, een ‘bakdeel’ en een ‘bereidingsdeel’. “Ik wilde vooral heel veel broodrecepten erin, omdat dat het moeilijkste is aan glutenvrij eten,” vertelt Vreugdenhil. “Elk recept heb ik minstens drie keer uitgeprobeerd. En als ik dacht dat het met een half theelepeltje extra bakpoeder misschien nog beter zou zijn, nog een keer.” Zo werd het schrijven een flinke klus, die in totaal ongeveer vier jaar in beslag nam.
Onder de in totaal 230 recepten zijn een hoop klassiekers (zoals die bitterballen en gevulde koeken), maar ook minder bekende gerechten. Zoals pao de queijo, ronde Braziliaanse kaasbroodjes. Of coccoi Sarda, een Sardijns platbrood met groenten als basis. “En een soort Thaise poffertjes, ken je die? Die maak je van rijstmeel, kokosmelk en suiker en smaken naar een soort gebakken rijstpudding. Heel lekker.”
Een stapel recepten met een nietje erdoorheen is geen kookboek
Het maken van een kookboek is voor Vreugdenhil een compositie, legt ze uit: gerechten voor ontbijt, lunch en diner, een beetje van dit, een beetje van dat. “Het moet in balans zijn, het moet een opbouw hebben en voor ieder wat wils bevatten. Niet een stapel recepten met een nietje erdoor, dat is geen kookboek.”
Het Voedingscentrum definieert gluten als ‘een verzamelnaam voor een specifieke soort van eiwitten die te vinden is in granen’. De Nederlandse Coeliakie Vereniging schrijft dat ongeveer 1 procent van de mensen coeliakie (glutenallergie) heeft, wat in Nederland neerkomt op zo’n 180.000 mensen. Het aantal Nederlanders met een overgevoeligheid voor gluten is niet bekend, maar zo’n half miljoen Nederlanders zouden vanwege medische redenen glutenvrij moeten eten.
Coming-out
Vreugdenhil maakte in 2009 al eens een glutenvrij kookboek en in een interview kwam het wel eens ter sprake, maar in haar wekelijkse receptencolumn in NRC repte ze er nog niet over. Lachend: “Zo is dit toch een beetje mijn coming-out. Aan mijn NRC-publiek heb ik het nooit als zodanig verteld. Ik dacht aan het begin toch dat ze me dan misschien iets minder serieus zouden nemen.” Toen ze als kersverse columnist in een week negen ‘gewone’ broden moest bakken, klopte ze gewoon even aan bij toenmalig buurvrouw Sylvia Witteman, zodat zij ze kon proeven. “En ook als je het zelf niet eet, kun je de structuur natuurlijk goed beoordelen aan de hand van de kruim of door de korst even te voelen.”
Haar eerdere culinaire bijbels, van de Nederlandse keuken en van koolhydraatarm eten, verkochten goed. De doelgroep voor glutenvrij eten is allicht kleiner, maar Vreugdenhil denkt dat ook gluteneters veel moois uit het boek kunnen halen. “Veel mensen zonder allergie voelen zich beter als ze wat minder gluten eten. Maar zelfs al is dat niet zo, dan eet je waarschijnlijk wel heel vaak hetzelfde tarwebrood. Met de ‘Glutenvrije bijbel’ kun je allerlei nieuwe dingen proberen.”
Janneke Vreugdenhil, ‘Glutenvrije bijbel’. Uitgever: Carrera Culinair. Prijs: €34,99.
